Theo kết quả giám sát chuyên đề về tình hình tổ chức và hoạt động của HĐND cấp huyện, cấp xã trên địa bàn tỉnh, cho thấy, hoạt động của HĐND các cấp có những chuyển biến rõ rệt, đã từng bước được đổi mới và nâng cao chất lượng, góp phần phát huy vai trò người đại biểu Nhân dân; đã thực hiện đúng và đầy đủ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn theo luật định, thể hiện rõ nét vị trí, vai trò của cơ quan quyền lực Nhà nước ở địa phương, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân.

Thường trực HĐND xã, thị trấn đã chủ động phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ chuẩn bị đầy đủ các văn bản trình kỳ họp theo đúng thời gian quy định và kỳ họp được tiến hành đúng thủ tục theo luật định, chất lượng các kỳ họp HĐND từng bước được nâng lên.

HĐND xã Thái Bình (Yên Sơn) giám sát triển khai thực hiện Nghị quyết số 55/NQ-HĐND ngày 20/11/2020 của HĐND tỉnh trên địa bàn xã.

Hoạt động tiếp xúc cử tri trước và sau các kỳ họp được thường xuyên, các ý kiến, kiến nghị của cử tri đều được trả lời trực tiếp và phản ảnh về Thường trực HĐND xã để yêu cầu UBND xã và các ngành liên quan trả lời. Việc xây dựng và ban hành nghị quyết của HĐND có chất lượng, các nghị quyết đề ra đảm bảo đúng luật và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. Chất lượng và hiệu quả của hoạt động giám sát từng bước được nâng lên. Việc gần dân và lắng nghe ý kiến của Nhân dân được tăng cường, từ đó đưa ra những giải pháp kịp thời chấn chỉnh những thiếu sót, khuyết điểm, kiến nghị tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Phó Chủ tịch HĐND xã Hà Lang (Chiêm Hóa) Ma Văn Tích cho biết: Xác định đổi mới phương thức hoạt động của HĐND là đổi mới ở tất cả các khâu hoạt động, HĐND xã tập trung đổi mới các kỳ họp, tiếp xúc cử tri và hoạt động giám sát. Công tác chuẩn bị trước các kỳ họp HĐND luôn là nhiệm vụ quan trọng quyết định đến sự thành công của kỳ họp. Vì vậy, Thường trực HĐND xã đã phối hợp với UBND, Ủy ban MTTQ và các bộ phận liên quan họp bàn, thống nhất dự kiến thời gian, chương trình nội dung kỳ họp. Đồng thời, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng đồng chí chuẩn bị các báo cáo, tổng hợp các ý kiến của cử tri, tờ trình, dự thảo nghị quyết trình tại kỳ họp.

Tuy nhiên, kết quả giám sát của Thường trực HĐND tỉnh về hoạt động của HĐND cấp huyện, cấp xã cho thấy vẫn còn những hạn chế: Công tác tham gia xây dựng và tuyên truyền, phổ biến pháp luật, chủ trương của Đảng, Nhà nước, nghị quyết của HĐND còn thiếu chủ động; việc xem xét, quyết định những vấn đề quan trọng, nhất là về kinh tế - xã hội, ngân sách Nhà nước, xây dựng cơ bản có lúc còn mang tính hình thức. Hoạt động giám sát hiệu quả chưa cao, nhiều kiến nghị thông qua hoạt động giám sát chưa được các cơ quan có trách nhiệm giải quyết kịp thời.

Hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp HĐND còn ít, có nơi chưa đảm bảo quy trình. Hoạt động tiếp xúc cử tri, giám sát giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, công tác hòa giải ở cơ sở còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân. Một số đại biểu HĐND chưa làm tròn trách nhiệm của người đại biểu dân cử, chưa dành thời gian cần thiết cho hoạt động của HĐND, chưa thường xuyên tiếp công dân theo quy định...

Để từng bước nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu, đòi hỏi cấp ủy ở cơ sở cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với tổ chức và hoạt động của HĐND. Trong đó, đổi mới nội dung và phương thức lãnh đạo của cấp ủy Đảng ở địa phương đối với hoạt động của HĐND; xây dựng kế hoạch hoạt động phù hợp với tình hình thực tế ở địa phương.

Đồng thời, cải tiến và nâng cao chất lượng kỳ họp HĐND. Thực hiện tốt các hình thức giám sát như xem xét các báo cáo tại kỳ họp HĐND; kiểm tra, giám sát của Thường trực HĐND; chất vấn của đại biểu; giám sát văn bản quy phạm pháp luật ở địa phương và giám sát thực tế tại cơ sở nhằm tác động đến phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh ở địa phương.

Cùng với đó, đổi mới đa dạng hóa hình thức tiếp xúc cử tri như tiếp xúc nơi cư trú, nơi làm việc, theo chuyên đề. Khi có yêu cầu của cử tri, đại biểu HĐND nên dành thời gian để tiếp. Quan trọng hơn hết, mỗi đại biểu phải thật sự gần dân, lắng nghe ý kiến người dân một cách cầu thị, đối thoại cùng người dân và phản ánh trung thực ý kiến, nguyện vọng của Nhân dân với HĐND...