Gia đình được coi là nền tảng giáo dục đầu tiên và quan trọng cho sự phát triển trí tuệ, định hướng tương lai. Vì thế, phong trào thi đua xây dựng gia đình, dòng họ hiếu học ngày càng được quan tâm và xác định là nhiệm vụ quan trọng của huyện. Hiện nay, toàn huyện hiện có 2.885 gia đình hiếu học, 38 dòng họ hiếu học và 131 cộng đồng khuyến học. Qua phong trào xây dựng dòng họ hiếu học đã xuất hiện 1 số dòng họ tiêu biểu như: Dòng họ Hà Đức xã Nhân Lý, dòng họ Hà Phúc xã Xuân Quang, dòng họ Đào Xuân xã Phúc Thịnh… và các khu dân cư điển hình như thị trấn Vĩnh Lộc, khu dân cư thôn Tát Chùa (Yên Nguyên)… 

Gia đình ông Đào Xuân Chấp, tổ nhân dân Luộc 1, thị trấn Vĩnh Lộc (Chiêm Hóa)
là gia đình hiếu học tiêu biểu của địa phương.

Ông Hà Đức Vượng, Trưởng dòng họ Hà Đức, xã Nhân Lý cho biết, Ban Khuyến học dòng họ đã làm tốt vai trò nhắc nhở, khích lệ các thành viên trong dòng họ học tập và lao động. Từ khi thành lập đến nay, Ban Khuyến học đã tuyên dương khen thưởng hơn 100 cháu có thành tích cao trong học tập. Trong đó, phần thưởng cho các cháu đỗ đại học là 500 nghìn đồng/suất, các cháu đỗ cao đẳng là 300 nghìn đồng/suất, các cháu học sinh giỏi từ 30 - 50 nghìn đồng/suất. Đối với những cháu có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn ngoài việc khen thưởng, sau khi học xong THPT còn được hỗ trợ tiền tàu xe khi đi thi đại học. Đặc biệt, hằng năm vào những dịp lễ, tết dòng họ đều tổ chức gặp mặt, tuyên dương những cháu có thành tích xuất sắc trong học tập. Mỗi gia đình trong dòng tộc đều lấy đó làm niềm vinh dự, tự hào để từ đó nhắc nhở con cháu phấn đấu vươn lên. 

Công tác khuyến học tại các trường học được triển khai sâu rộng đã trở thành động lực giúp các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn tiếp tục phấn đấu vươn lên trong học tập. 

Ngoài việc hỗ trợ những em học sinh có hoàn cảnh khó khăn tại các bậc học phổ thông, việc giúp đỡ các học viên là đồng bào dân tộc thiểu số được học nghề tại Trung tâm Dạy nghề huyện cũng được quan tâm kịp thời, đúng lúc. Em Lý Văn Huấn, dân tộc Dao, thôn Bản Cải, xã Ngọc Hội cho biết, tham gia học tại trung tâm em cùng các học viên nhận được sự hỗ trợ về học phí, chỗ ăn ở. Ngoài giờ lên lớp, các học viên còn được tham gia các hoạt động thể dục, thể thao, chăn nuôi để cải thiện bữa ăn.

Công tác khuyến học, khuyến tài của huyện đã chắp cánh cho nhiều ước mơ và khát vọng của tuổi trẻ. Qua đó, góp phần nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực cho huyện, tỉnh. Ông Nguyễn Hồng Hà, Phó Chủ tịch UBND huyện, Chủ tịch Hội Khuyến học huyện cho biết, hằng năm, công tác vận động xây dựng quỹ khuyến học thường xuyên được duy trì trên 300 triệu đồng. Thời gian tới, Hội sẽ tiếp tục chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền tổ chức các hoạt động khuyến học khuyến tài như gây quỹ, giúp đỡ các đối tượng khó khăn vươn lên trong học tập./.