Nhập ngũ năm 1971, ông Hà Văn Mạch tham gia đóng quân tại Công trường 95 (nay là Trung đoàn 95) Kon Tum - Gia Lai, với nhiệm vụ chuyên đánh đường T14 chặn xe của địch, đảm bảo giao thông thông suốt cho quân ta, đồng thời theo dõi quân số của Công trường cũng như nhận, báo tin báo tử về hậu phương. Ngày 26/3/1973, trong một trân đánh ác liệt tại đường T14, ông Mạch không may bị thương và đã được chuyển về bệnh viện 211 Trung ương điều trị. Sau hơn một năm nghỉ dưỡng với thương tật 4/4, ông Mạch được chuyển ngành về tham gia công tác giáo dục tại trường cấp 2 Kiên Đài, dù ở cương vị công tác nào ông cũng luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Tháng 1/1983, ông được về nghỉ chế độ, lúc bấy giờ, cuộc sống gia đình ông gặp rất nhiều khó khăn, với mong muốn có điều kiện vươn lên phát triển kinh tế gia đình, ổn định cuộc sống. Năm 2008, gia đình ông được vay vốn trên 30 triệu đồng từ Ngân hàng NN&PTNT huyện Chiêm Hóa. Với số tiền đó, gia đình ông đã đầu tư vào chăn nuôi gia súc. Bằng ý chí vươn lên và sự cần cù, chịu khó, ông Mạch cùng với vợ và các con luôn tìm tòi học hỏi kinh nghiệm quá báo, đài, kịp thời nắm bắt những tiến bộ khoa học kỹ thuật để áp dụng vào trong chăn nuôi. Đến nay, đàn gia súc của gia đình ông phát triển lên 7 con trâu trị giá trên 100 triệu đồng. Ngoài ra, ông còn đầu tư chăn nuôi lơn thịt, bình quân mỗi năm xuất bán được trên 1 tấn lợn hơi, giá trị kinh tế gần 40 triệu đồng. Chia sẻ với chúng tôi, ông Mạch cho biết: hàng năm cứ đến dịp kỷ niệm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước 30/4, từ sâu trong tâm khảm ông Mạch lại thấy bồi hồi, xúc động mong muốn được gặp lại đồng đội để rồi cùng nhau ôn lại ký ức xưa. Và họ không quên dặn nhau, tiếp tục tìm kiếm đồng đội, chăm sóc các gia đình thương binh, liệt sĩ để xứng đáng với những người đã ngã xuống vì độc lập tự do của đất nước.

Ông Hà Văn Mạch, thôn Khun Cúc xã Kiên Đài xem lại những kỷ vật khi tham gia chiến đấu.

Giờ đây những năm tháng khó khăn, vất vả đã qua đi, cuộc sống gia đình ông Mạch đã ổn định. Không chỉ làm giàu cho gia đình, CCB Hà Văn Mạch và gia đình luôn gương mẫu thực hiện đầy đủ nghĩa vụ, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và của địa phương. Ông là một trong những gương điển hình biết vượt qua  khó khăn để phát triển kinh tế gia đình. Hiện ông đang giữ vai trò là Bí thư Chi bộ thôn Khun Cúc, bản thân rất năng nổ, nhiệt tình, có ý thức trách nhiệm cao trong công việc, được đồng chí, đồng đội và bà con trân trọng, quý mến. Không những thế, ông Mạch còn thường xuyên chia sẻ kinh nghiệm sản xuất và giúp đỡ những hộ hội viên có hoàn cảnh khó khăn về cây, con giống và tích cực đóng góp xây dựng thôn, xã nông thôn mới ngày càng ấm no, giàu đẹp. 

Với những đóng góp không nhỏ cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, ông Hà Văn Mạch vinh sự được Chủ tịch nước tặng thưởng Huy chương kháng chiến hạng nhất. Ông Mạch thật xứng danh với phẩm chất cao quý “Bộ đội cụ Hồ”, là tấm gương sáng để mọi người học tập và noi theo./.